Δρ. Γαρυφαλιά Καρπόνη
Παγκοσμίως, ο Ιούνιος έχει επιλεγεί ως ο μήνας που αναδεικνύει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην αντιμετώπιση του καρκίνου και τιμά τη μνήμη των ασθενών που έφυγαν από τη ζωή.
Σε αυτό το πλαίσιο, τονίζονται:
⇒ Oι προκλήσεις που τίθενται στους επιβιώσαντες, οι οποίοι μπορεί να αντιμετωπίζουν μακροχρόνιες επιπτώσεις του καρκίνου σε διάφορους τομείς της ζωής τους (σωματικά, ψυχολογικά, κοινωνικά και οικονομικά).
⇒ Η ανάγκη για επενδύσεις στην έρευνα και την ευαισθητοποίηση, προκειμένου να βελτιωθούν οι προοπτικές επιβίωσης και η ποιότητα ζωής των ογκολογικών ασθενών.
⇒ Η σημασία της πρόληψης, της έγκαιρης διάγνωσης και της ισότιμης πρόσβασης σε υπηρεσίες ογκολογικής περίθαλψης.
Αν και ο τρόπος πρόληψης του καρκίνου συνεχίζει να τελεί υπό διερεύνηση, με αποτέλεσμα οι συμβουλές μιας μελέτης να έρχονται σε αντίθεση με τις αντίστοιχες μιας άλλης, είναι καλά αποδεκτό ότι ο τρόπος ζωής επηρεάζει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου.
Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου;
♦ Μην καπνίζετε
Το κάπνισμα, ακόμα και όταν γίνεται παθητικά (εισπνοή καπνού από άτομο που καπνίζει) έχει συνδεθεί με πολλούς τύπους καρκίνου.
♦ Τρώτε υγιεινά
Φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης. Τρώτε πιο ελαφριά, επιλέγοντας λιγότερες τροφές με πολλές θερμίδες. Περιορίστε τα επεξεργασμένα σάκχαρα και κρέατα, καθώς και τα λίπη από ζωικές πηγές. Ακολουθήστε μεσογειακή διατροφή που εστιάζει κυρίως στα υγιεινά λίπη, όπως το ελαιόλαδο, αντί το βούτυρο και το ψάρι αντί για κόκκινο κρέας.
♦ Πίνετε αλκοόλ με μέτρο.
Η κατανάλωση αλκοόλ συστηματικώς, αυξάνει τον κίνδυνο διαφόρων τύπων καρκίνου.
♦ Διατηρήστε ένα υγιές βάρος και να είστε σωματικά δραστήριοι
Ο έλεγχος του σωματικού βάρους και η άσκηση οποιασδήποτε μορφής ωφελεί την υγεία. Ως γενικό στόχο, καθιερώστε τουλάχιστον 30 λεπτά σωματικής δραστηριότητας στην καθημερινότητά σας.
♦ Προστατευτείτε από την υπεριώδη ακτινοβολία
Ο καρκίνος του δέρματος είναι ένα από τα πιο κοινά είδη καρκίνου και ένα από τα πιο προλαμβανόμενα. Δοκιμάστε αυτές τις συμβουλές:
√ Προστατευτείτε από τις υπεριώδεις ακτίνες όλο το χρόνο καθώς αυτές μπορούν να φτάσουν σε σας μέσω αντανάκλασης από επιφάνειες όπως το νερό, το τσιμέντο.
√ Παραμείνετε κατά το δυνατόν περισσότερο στη σκιά.
√ Επιλέξτε ρούχα που καλύπτουν όσο γίνεται, τα χέρια και τα πόδια σας.
√ Φορέστε καπέλο.
√ Φορέστε γυαλιά ηλίου με κατάλληλους φακούς που μπλοκάρουν τις ακτίνες UVA και UVB.
√ Χρησιμοποιήστε καθημερινά αντηλιακό με κατάλληλο παράγοντα προστασίας από την υπεριώδη ακτινοβολία (μεγαλύτερο από SPF 15 και ιδανικά άνω του SPF 30).
√ Αποφύγετε το τεχνητό μαύρισμα.
♦ Εμβολιαστείτε
Η αποφυγή ορισμένων ιογενών λοιμώξεων μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από τον καρκίνο. Μιλήστε με έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης σχετικά με τον εμβολιασμό κατά:
√ Της ηπατίτιδας Β. Η ηπατίτιδα Β μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ήπατος.
√ Του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Ο HPV είναι ένας σεξουαλικά μεταδιδόμενος ιός που μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και σε άλλους καρκίνους των γεννητικών οργάνων, καθώς και σε πλακώδεις καρκίνους της κεφαλής και του τραχήλου (περιοχής του λαιμού).
♦ Αποφύγετε επικίνδυνες συμπεριφορές
Συμπεριφορές που μπορεί να οδηγήσουν σε λοιμώξεις που, με τη σειρά τους, ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου. Για παράδειγμα:
√ Κάντε ασφαλές σεξ. Περιορίστε τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων και χρησιμοποιήστε προφυλακτικό. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των συντρόφων, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να κολλήσετε μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη, όπως ο HIV ή ο HPV.
√ Μην μοιράζεστε βελόνες. Η ένεση ναρκωτικών με κοινές βελόνες μπορεί να οδηγήσει σε HIV, καθώς και σε ηπατίτιδα Β και ηπατίτιδα C — που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του ήπατος. Εάν ανησυχείτε για την κατάχρηση ναρκωτικών ή τον εθισμό, αναζητήστε επαγγελματική βοήθεια.
♦ Λάβετε τακτική ιατρική φροντίδα
Κάνοντας τακτικές αυτοεξετάσεις και προληπτικούς ελέγχους για καρκίνους, αυξάνεται η πιθανότητα να εντοπιστεί έγκαιρα ο καρκίνος. Τότε είναι που η θεραπεία είναι πιθανότερο να πετύχει. Ρωτήστε έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης σχετικά με το καλύτερο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου καρκίνου για εσάς.
Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας σε περίπτωση που πάσχετε από καρκίνο και σας έχουν συστήσει γονιδιακό έλεγχο.
Και για τους αποβιώσαντες από καρκίνο, κλείνουμε με τη φράση ενός συναδέλφου Ογκολόγου:
Οι άνθρωποι που «έχασαν τη μάχη» με τον καρκίνο, δεν πέθαναν επειδή δεν προσπάθησαν αρκετά. Πέθαναν, επειδή δεν βρέθηκε ακόμα το φάρμακο που θα τους γιάτρευε.
Με στοιχεία από Mayo Clinic
Γαρυφαλιά Καρπόνη, MSc, PhD
Μοριακή Βιολόγος-Γενετίστρια
Επιστημονικά υπεύθυνη Τμήματος Μοριακής Διαγνωστικής