ΜΟΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Γλοιοβλάστωμα

Πληροφορίες

Εξετάσεις

Ερωτήσεις

Εξειδικευμένες Εξετάσεις
σχετικά με το Γλοιοβλάστωμα

ΘΕΛΩ ΝΑ ΜΑΘΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ

GliomArray Panel

Τι είναι το Γλοιοβλάστωμα

Ως ομάδα, τα γλοιώματα είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους όγκων του εγκεφάλου. Ενώ η ακριβής προέλευση των γλοιωμάτων είναι ακόμα άγνωστη, πιστεύεται ότι αναπτύσσονται από τα νευρογλοιακά κύτταρα ή τα πρόδρομα κύτταρα του νωτιαίου μυελού. Ένα γλοιακό κύτταρο είναι ένας τύπος υποστηρικτικού κυττάρου στον εγκέφαλο. Οι κυριότεροι τύποι υποστηρικτικών κυττάρων στον εγκέφαλο περιλαμβάνουν τα αστροκύτταρα, τα ολιγοδενδροκύτταρα και τα επενδυματικά κύτταρα.

Στα γλοιώματα ανήκουν τα:

αστροκύτωμα,
ολιγοδενδρογλοίωμα
επενδύμωμα

Τα γλοιώματα βαθμοποιούνται, με βάση το πόσο επιθετικός είναι ένας όγκος. Ένας υψηλότερος βαθμός είναι συνήθως πιο επιθετικός και πιο πιθανό να αναπτυχθεί γρήγορα. Ωστόσο, οι γιατροί κινούνται προς την κατεύθυνση της χρήσης μοριακών εξετάσεων για την καλύτερη ταξινόμηση των γλοιωμάτων.

Αστροκύττωμα.Το αστροκύτωμα είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος γλοιώματος. Τα αστροκύτταρα βρίσκονται στο εγκεφαλικό ή στην παρεγκεφαλίδα. Υπάρχουν 4 τύποι αστροκυττώματος:

Grade Ι ή πιλοκυτταρικό αστροκύττωμα είναι ένας βραδέως αναπτυσσόμενος όγκος ο οποίος είναι συνήθως καλοήθης και σπάνια εξαπλώνεται σε κοντινούς ιστούς. Το αστροκύτωμα στα παιδιά είναι συχνότερο από το αστροκύτωμα σε ενήλικες.

Grade ΙΙ ή χαμηλού βαθμού διάχυτο αστροκύττωμα είναι ένας βραδέως αναπτυσσόμενος όγκος που μπορεί συχνά να εξαπλωθεί σε κοντινούς ιστούς και μπορεί να εξελιχθεί σε υψηλότερο βαθμό.

Grade ΙΙΙ ή αναπλαστικό αστροκύττωμα είναι ένας καρκινικός όγκος που μπορεί γρήγορα να αναπτυχθεί και να εξαπλωθεί στους κοντινούς ιστούς.

Grade IV ή γλοιοβλάστωμα είναι μια πολύ επιθετική μορφή αστροκυττώματος.

Διάγνωση

Οι περισσότεροι όγκοι στον εγκέφαλο δεν διαγιγνώσκονται μέχρι να εμφανιστούν τα συμπτώματα.

Ο κλινικός ιατρός μπορεί να συστήσει εξετάσεις που βοηθούν στην ανακάλυψη της παρουσίας του και ίσως του τύπου ή της ποιότητας ενός όγκου στον εγκέφαλο.

Γενικά, η διάγνωση ενός όγκου στον εγκέφαλο αρχίζει συνήθως με την απεικόνιση μαγνητικής τομογραφίας (MRI). Μόλις η μαγνητική τομογραφία δείξει ότι υπάρχει ένας όγκος στον εγκέφαλο, ο πιο κοινός τρόπος για τον προσδιορισμό του τύπου του εγκεφαλικού όγκου είναι να κάνουμε την ιστολογική εξέταση από ένα δείγμα ιστού μετά από βιοψία ή χειρουργική επέμβαση.

Δειγματοληψία ιστού / βιοψία / χειρουργική αφαίρεση όγκου:

Ένα δείγμα ιστού του όγκου είναι συνήθως απαραίτητο για την τελική διάγνωση. Μια βιοψία είναι η αφαίρεση μιας μικρής ποσότητας ιστού για εξέταση στο μικροσκόπιο και είναι ο μόνος οριστικός τρόπος με τον οποίο μπορεί να διαγνωσθεί όγκος στον εγκέφαλο. Ο παθολογοανατόμος αναλύει το δείγμα (ή τα δείγματα) της βιοψίας.

Μια βιοψία μπορεί να γίνει ως μέρος της χειρουργικής επέμβασης για την αφαίρεση ολόκληρου του όγκου. Ή χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει ως ξεχωριστή διαδικασία, εάν η απομάκρυνση του όγκου δεν είναι δυνατή λόγω της θέσης του ή της υγείας του ασθενούς.

Η ομάδα υγειονομικής περίθαλψης μπορεί επίσης να συστήσει άλλες δοκιμές για να βοηθήσει στη διάγνωση ή να διαπιστώσει πόσο καλά λειτουργεί η θεραπεία (π.χ. αξονική τομογραφία, PET scan, μυελόγραμμα, μοριακή εξέταση του όγκου στο υλικό βιοψίας).

Πρόγνωση

Για να αποφασιστεί η καλύτερη θεραπεία για έναν όγκο στον εγκέφαλο, πρέπει να καθοριστεί τόσο ο τύπος όσο και η ποιότητα του όγκου. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που βοηθούν τους γιατρούς να καθορίσουν το κατάλληλο πρόγραμμα θεραπείας όγκου του εγκεφάλου και την πρόγνωση του ασθενούς:

Ιστολογία του όγκου.

Όπως υπογραμμίζεται στην ενότητα Διάγνωση, ένα δείγμα του όγκου (βιοψία) αφαιρείται για ανάλυση. Η ιστολογία του όγκου περιλαμβάνει τον τύπο του όγκου, τον βαθμό (Grade) και πρόσθετα μοριακά χαρακτηριστικά που προβλέπουν πόσο γρήγορα μπορεί να αναπτυχθεί ο όγκος.

Μαζί, αυτοί οι παράγοντες θα βοηθήσουν τον γιατρό σας να καταλάβει πώς θα συμπεριφερθεί ο όγκος. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν επίσης να βοηθήσουν στον καθορισμό των θεραπευτικών επιλογών ενός ασθενούς.

Το Grade περιγράφει ορισμένα χαρακτηριστικά του όγκου που συνδέονται με συγκεκριμένα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, οι γιατροί μπορούν να εξετάσουν αν τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται εκτός ελέγχου ή αν υπάρχουν πολλά νεκρά κύτταρα. Οι όγκοι με χαρακτηριστικά γενικά συνδεδεμένα με την ταχύτερη ανάπτυξη έχουν υψηλότερο Grade. Για τους περισσότερους όγκους, όσο χαμηλότερo είναι το Grade, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση.

Συγκεκριμένα για τα γλοιώματα (αστροκυττώματα), ο βαθμός προσδιορίζεται από τα χαρακτηριστικά του, όπως φαίνεται στο μικροσκόπιο, σύμφωνα με τα ακόλουθα κριτήρια:

Grade Ι. Αυτοί οι όγκοι αναπτύσσονται αργά και είναι απίθανο να εξαπλωθούν. Μπορούν συχνά να θεραπευτούν με χειρουργική επέμβαση.
Grade ΙΙ. Αυτοί οι όγκοι είναι λιγότερο πιθανό να αναπτυχθούν και να εξαπλωθούν, αλλά είναι πιθανότερο να υποτροπιάσουν μετά τη θεραπεία.
Grade ΙΙΙ. Αυτοί οι όγκοι είναι πιο πιθανό να έχουν ταχέως διαιρούμενα κύτταρα αλλά όχι νεκρά κύτταρα. Μπορούν να αναπτυχθούν γρήγορα.
Grade IV. Σε έναν όγκο βαθμού IV, τα κύτταρα στον όγκο διαχωρίζονται και πολλαπλασιάζονται ταχύτατα. Επιπλέον, ο όγκος εμφανίζει έντονη ανάπτυξη αιμοφόρων αγγείων και περιοχές νεκρού ιστού. Αυτοί οι όγκοι μπορούν να αναπτυχθούν και να εξαπλωθούν γρήγορα.

Ηλικία.
Σε ενήλικες, ηλικία ενός ατόμου και το επίπεδο λειτουργίας του, που ονομάζεται λειτουργική κατάσταση, είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να προβλέψουμε την πρόγνωση. Γενικά, ένας νεότερος ενήλικας έχει καλύτερη πρόγνωση.

Συμπτώματα.
Τα συμπτώματα που έχει ένας ασθενής και πόσο διαρκούν μπορούν επίσης να βοηθήσουν στον προσδιορισμό της πρόγνωσης. Για παράδειγμα, οι επιληπτικές κρίσεις και τα συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα συνδέονται με μια καλύτερη πρόγνωση.

Έκταση υπολειμμάτων όγκου.
Η χειρουργική επέμβαση γίνεται για την αφαίρεση του όγκου. Τα υπολείμματα αναφέρονται στο μέγεθος του όγκου που παραμένει στον οργανισμό μετά από την χειρουργική επέμβαση. Η πρόγνωση ενός ασθενούς είναι καλύτερη όταν ολόκληρος ο όγκος μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά.

Τοποθεσία όγκου.
Ένας όγκος μπορεί να σχηματιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του εγκεφάλου. Ορισμένες θέσεις όγκων προκαλούν περισσότερη βλάβη από άλλες, και ορισμένοι όγκοι είναι πιο δύσκολο να θεραπευθούν λόγω της θέσης τους.

Μοριακά χαρακτηριστικά.
Ορισμένες γενετικές μεταλλάξεις που βρίσκονται στον όγκο μπορεί να βοηθήσουν στον προσδιορισμό της πρόγνωσης. Αυτές περιλαμβάνουν μεταλλάξεις στα γονίδια: IDH1, IDH2, MGMT και 1p/19q co-deletion.

Μετάσταση.
Ένας όγκος που ξεκινά από τον εγκέφαλο ή το νωτιαίο μυελό, αν είναι καρκίνος, σπάνια εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος σε ενήλικες, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί μέσα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Ένας όγκος που εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού συνδέεται με φτωχή πρόγνωση.

Υποτροπή.
Ένας όγκος που υποτροπιάζει είναι αυτός που έχει επανέλθει μετά τη θεραπεία. Αν ο όγκος επιστρέψει, θα διεξαχθεί ένας ακόμη κύκλος δοκιμών για να μάθουμε για την έκταση της υποτροπής.

Εξατομίκευση

Οι επιλογές θεραπείας εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες:

Το μέγεθος του όγκου, τον ιστολογικό τύπο του όγκου και τον βαθμό (Grade) του όγκου
Αν ο όγκος ασκεί πίεση σε ζωτικά μέρη του εγκεφάλου
Εάν ο όγκος έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του ΚΝΣ ή του σώματος
Πιθανές παρενέργειες
Οι προτιμήσεις του ασθενούς και η γενική κατάσταση της υγείας του

Σε αυτήν την ενότητα επικεντρωνόμαστε στην στοχευμένη θεραπεία.

Εκτός από τη συνήθη χημειοθεραπεία, η στοχευμένη θεραπεία είναι μια θεραπεία που στοχεύει:

συγκεκριμένα γονίδια (που φέρουν μετάλλαξη),
τις πρωτεΐνες του όγκου ή
το περιβάλλον ιστού που συμβάλλει στην ανάπτυξη και την επιβίωση του όγκου

Αυτός ο τύπος θεραπείας εμποδίζει την ανάπτυξη και εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων ενώ περιορίζει τη βλάβη στα υγιή κύτταρα.
Όλοι οι όγκοι δεν έχουν τους ίδιους στόχους και ορισμένοι όγκοι μπορεί να έχουν περισσότερους από 1 στόχους. Για να βρείτε την πιο αποτελεσματική θεραπεία, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει μοριακές εξετάσεις για τον εντοπισμό των γονιδίων, των πρωτεϊνών και άλλων παραγόντων στον όγκο σας. Αυτό βοηθά τους γιατρούς να επιλέγουν καλύτερα σε κάθε ασθενή την πιο αποτελεσματική θεραπεία όποτε αυτό είναι δυνατόν (εξατομικευμένη θεραπεία). Επιπλέον, οι ερευνητικές μελέτες συνεχίζουν να ανακαλύπτουν περισσότερα σχετικά με συγκεκριμένους μοριακούς στόχους και νέες θεραπείες που απευθύνονται σε αυτούς.

Εγκεφαλικές μεταστάσεις
Εάν ο καρκίνος εξαπλωθεί στον εγκέφαλο από άλλο μέρος του σώματος, αυτό ονομάζεται μεταστάσεις του εγκεφάλου. Οι μεταστάσεις του εγκεφάλου παραδοσιακά έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση ή ακτινοθεραπεία. Η χημειοθεραπεία δεν χρησιμοποιείται συχνά επειδή το φράγμα αίματος-εγκεφάλου κρατά πολλά φάρμακα να φτάσουν στον εγκέφαλο. Στο παρελθόν, η χημειοθεραπεία χρησιμοποιήθηκε ως επί το πλείστον μόνο αν η θεραπεία με ακτινοβολία δεν λειτουργούσε. Οι τρέχουσες επιλογές για τη θεραπεία εγκεφαλικών μεταστάσεων περιλαμβάνουν:

Χειρουργική επέμβαση.
Χειρουργική επέμβαση είναι γενικά μια επιλογή μόνο για τους ασθενείς που έχουν μια ενιαία περιοχή του καρκίνου στον εγκέφαλο. Ακτινοθεραπεία συχνά δίνεται αργότερα.

Ακτινοθεραπεία.

Στοχευμένη θεραπεία.
Ορισμένοι τύποι στοχευμένης θεραπείας μπορούν εύκολα να εισέλθουν στον εγκέφαλο και είναι σε θέση να στοχεύσουν συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις του όγκου, όπως σε περιπτώσεις:

Μετάσταση μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα (NSCLC) στον εγκέφαλο που έχει μετάλλαξη στο γονίδιο EGFR
Μετάσταση μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα (NSCLC) στον εγκέφαλο που έχει γενετική μεταλλαγή στο γονίδιο ALK
Μετάσταση καρκίνου του μαστού στον εγκέφαλο που εμφανίζει θετικότητα στην πρωτεϊνη HER2
Μετάσταση από ένα μελάνωμα στον εγκέφαλο
Ανοσοθεραπεία. Μερικοί τύποι ανοσοθεραπείας έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα στη θεραπεία εγκεφαλικών μεταστάσεων από καρκίνο του πνεύμονα και μελάνωμα, όπου σε αυτήν την περίπτωση ελέγχεται η έκφραση ορισμένων πρωτεϊνών στον όγκο (π.χ. PD-L1, CTLA4 κτλ.)