ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

Οι μοριακές εξετάσεις είναι εξειδικευμένες μεθόδοι ανάλυσης που στοχεύουν στην ανίχνευση, διάγνωση και πρόγνωση γενετικών ή λοιμωδών παθήσεων σε μοριακό επίπεδο, δηλαδή ανάλυση του DNA ή RNA. Χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση μεταλλάξεων σε γονίδια, την αναγνώριση λοιμώξεων από ιούς ή βακτήρια, και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας θεραπειών. 

Το International Programme on Chemical Safety του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εργασίας, έχει ορίσει ως βιοδείκτη κάθε ουσία, δομή ή διαδικασία που μπορεί να μετρηθεί στο σώμα και που μπορεί να επηρεάσει ή να προβλέψει την επίπτωση της ασθένειας.

Με απλά λόγια βιοδείκτης είναι κάθε μόριο στο αίμα, τα υγρά και τους ιστούς, του οποίου η ύπαρξη σηματοδοτεί μια φυσιολογική ή παθολογική κατάσταση.

Οι βιοδείκτες μπορεί να είναι προγνωστικοί, προβλεπτικοί, ή και τα δύο.

• Οι προγνωστικοί βιοδείκτες είναι ανεξάρτητοι προγνωστικοί παράγοντες, έτσι ώστε η παρουσία ή απουσία του βιοδείκτη συνδέεται με τη συνολική κλινική έκβαση ενός ασθενούς (πχ. κίνδυνο υποτροπής και θνησιμότητας).
• Οι προβλεπτικοί βιοδείκτες, αντίθετα, μπορούν να προβλέψουν αν ένας ασθενής θα ανταποκριθεί σε μια δεδομένη θεραπεία.

Έλεγχος βιοδεικτών μπορεί να γίνει με μοριακή εξέταση, ή με άλλη μέθοδο πχ. ανοσοϊστοχημεία.

Οι μοριακές εξετάσεις εκτελούνται και αξιολογούνται από ειδικά εκπαιδευμένους Μοριακούς Βιολόγους.

Εξετάσεις βιοδεικτών στις οποίες απαιτείται η μέθοδος της ανοσοϊστοχημείας, αξιολογούνται από παθολογοανατόμους.

Ο ρόλος του ογκολόγου, έχοντας ανά χείρας τα αποτελέσματα μοριακών εξετάσεων/βιοδεικτών, είναι η εφαρμογή της καταλληλότερης (εξατομικευμένης) θεραπείας στον ασθενή.