Δρ. Δημήτρης Χατζημπούγιας
Τι βλέπουμε στο σύντομο βίντεο και τι απαιτείται να πράξει ο παθολογοανατόμος και η ομάδα του για την εξασφάλιση ποιοτικού και αξιόπιστου αποτελέσματος
Βλέπουμε σύντομο βίντεο από περιστατικό του αρχείου της Μικροδιαγνωστικής. Σε πρώτη φάση αυτό που βλέπουμε είναι τομή του φρουρού λεμφαδένα ταχείας βιοψίας. Στην τομή αυτή δεν παρατηρείται μετάσταση.
Σε δεύτερη φάση, βλέπουμε παρακάτω στο ίδιο slide, άλλη τομή του του φρουρού λεμφαδένα, σε βαθύτερα επίπεδα. Όπως θα προσέξετε, στο τέλος γίνεται μια παύση της κίνησης και αλλάζει ο φακός σε μεγαλύτερη μεγέθυνση για να φανεί στην αριστερή άκρη του πεδίου μια πολύ μικρή ομάδα καρκινικών κυττάρων. Διαπιστώθηκε δηλαδή μικρομετάσταση.
Για να μπορέσει ο παθολογοανατόμος να βρει κι να μην χάσει αυτή την μικρομετάσταση απαιτείται η λήψη πολλαπλών τομών από τον λεμφαδένα, σε διαδοχικά επίπεδα κι η ταυτόχρονη εξασφάλιση άβαφων τομών, για την περίπτωση που χρειαστεί η διενέργεια ανοσοϊστοχημείας στην περίπτωση υποψίας μικρομετάστασης που δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί με την απλή χρώση στο μικροσκόπιο.
Σύντομη περιγραφή
Όταν υπάρχει καρκίνος στον μαστό της γυναίκας τότε κρίνεται απαραίτητο να γίνει γνωστό αν υπάρχει μετάσταση-ή μικρομετάσταση- του καρκίνου στους λεμφαδένες της σύστοιχης μασχάλης. Ο λεμφαδένας που δέχεται πρώτος την μετάσταση (τα καρκινικά κύτταρα του όγκου) αποκαλείται φρουρός λεμφαδένας. Αν αυτός είναι καθαρός, τότε σημαίνει πως και οι υπόλοιπες λεμφαδενικές ομάδες είναι καθαρές, άρα είναι αχρείαστη η αφαίρεση των μασχαλιαίων λεμφαδένων. Σε αντίθετη περίπτωση ο χειρουργός προβαίνει σε αφαίρεση – εκτός του καρκίνου του μαστού- κι σε μασχαλιαίο λεμφαδενικό καθαρισμό.
Πως εξετάζεται ο φρουρός λεμφαδένας
Αφού αφαιρεθεί ο φρουρός λεμφαδένας από τον χειρουργό, με την υποβοήθηση κι καθοδήγηση του πυρηνικού ιατρού και την χρήση απεικονιστικών μεθόδων (π.χ. MRI), αποστέλλεται το χειρουργικό παρασκεύασμα άμεσα στο παθολογοανατομικό εργαστήριο, ώστε να διενεργηθεί ΤΑΧΕΙΑ ΒΙΟΨΙΑ στον φρουρό λεμφαδένα.
Αυτό σημαίνει ότι άμεσα ο παθολογοανατόμος παίρνει πολύ λεπτές κρυοτομές από τον λεμφαδένα (2-3 μm) αφού πρώτα παγώσει ταχέως το δείγμα στον κρυοστάτη για να καταστεί εφικτή η λήψη τομών. Στην συνέχεια οι λεπτές τομές τοποθετούνται σε πλακίδια (slides) και αφού βαφούν με ταχεία μέθοδο, εξετάζονται στο μικροσκόπιο με σκοπό τον αποκλεισμό ή επιβεβαίωση παρουσίας μετάστασης στον φρουρό λεμφαδένα.